جنگ ایران و عراق (8 سال) دقیقا از چه تاریخی آغاز شد و چگونه پایان یافت ؟

31 شهریور 1359 با حمله هوایی عراق به چند فرودگاه ایران و تعرض زمینی همزمان ارتش بعث به شهرهای غرب و جنوب ایران، جنگ 8 ساله حکومت صدام حسین علیه ایران آغاز شد. این جنگ 19 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و چند روز پس از آن اتفاق افتاد که صدام پیمان الجزایر را در برابر دوربین‌های تلویزیون بغداد پاره کرد. صدام در نطقی با تأکید بر مالکیت مطلق کشورش بر اروند رود (که وی آن را شط‌العرب نامید) و ادعای تعلق جزایر ایران به «اعراب» جنگ را در زمین، هوا و دریا علیه ایران آغاز کرد.
این جنگ در حالی شروع شد که مردم ایران دوران نقاهت پس از انقلاب را می‌گذراندند و طبعاً به بازسازی کشور و آرامش و سازندگی می‌اندیشیدند. نیروهای مسلح نیز به دلیل آن که انتظار جنگ را نداشتند، از آمادگی چندانی برای رویارویی در یک نبرد بزرگ برخوردار نبودند. به همین دلایل، نظامیان عراق در ماههای اول پس از شروع حمله، موفق شدند چند شهر مرزی را در غرب و جنوب ایران تصرف کنند.
علل آغاز جنگ

بقیه به همراه عکس در ادامه مطلب.....

خاطره اختصاصی محسن رضایی از عملیات کربلای 5

 

 عملیات کربلای پنج در میان رزمندگان سال‌های دفاع مقدس به شب‌های قدر شهرت دارد. سه راهی شهادت، سنگرهای‌نونی شکل و زمین‌هایی که بر اثر اصابت گلوله خمپاره رنگش سیاه شده بود.

حال با گذشت سال‌های از آن روزهای پر افتخار خاطره زیر توسط فرمانده وقت سپاه پاسداران در زمان عملیات یعنی محسن رضایی، که پیرامون نحوه تصمیم گیری برای آغاز عملیات کربلای پنج است را برای اولین بار منتشر می‌نماییم:

بقیه به همراه عکس در ادامه مطلب..........

 

شرحی بر عملیات آزاد سازی خرمشهر

شرحی بر عملیات آزاد سازی خرمشهر

آزادسازی خرمشهر در روز سوم خرداد (که در (۱۳۶۱ خورشیدی پس از ۵۷۸ روز اشغال بعنوان مهم‌ترین هدف عملیات الی بیت‌المقدس در دوره جنگ ایران و عراق توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران (به فرماندهی علی صیاد شیرازی) و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به فرماندهی محسن رضایی) انجام گرفت. بازپس‌گیری خرمشهر در پی مرحله چهارم عملیات الی بیت‌المقدس که از ۱ تا ۴ خرداد ۱۳۶۱ روی داد، برآورده شد.

نبرد شهری خرمشهر

پس از حمله نیروهای عراقی به خرمشهر جمعی از نیروهای داوطلب از خرمشهر، اصفهان و تهران به مدت شش ماه خانه به خانه در مقابل نیروهای عراقی مقاومت کرده و از سقوط ان تا مدتها جلوگیری کردند. از جمله داوطلبین محمد رضا جبل عاملی از اصفهان بود که در اثر اصابت ترکش در حین امدادگری در تاریخ شش اسفند ۱۳۵۹ کشته شد.

امام روح‌الله خمینی در ۳ خرداد ۱۳۶۱ به مناسبت آزادی خرمشهر پیامی خطاب به ملت ایران صادر کرد. در اولین بخش این بیانیه آمده است: 'خرمشهر را خدا آزاد کرد'

با تشکر از تلگرافاتی که در فتح خرمشهر به اینجانب شده است، سپاس بی‌حد بر خداوند قادر که کشور اسلامی و رزمندگان متعهد و فداکار آن را مورد عنایت و حمایت خویش قرار داد و نصر بزرگ خود را نصیب ما فرمود.

در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶ هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شدند و همچنین ۱۹ هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.

ایران در جریان عملیات ۲۶ روزه بیت‌المقدس که به آزادی خرمشهر انجامید ۶٬۰۰۰ شهید (۴٬۴۶۰ شهید سپاه و ۱٬۰۸۶ شهید ارتش) و ۲۴ هزار مجروح داد.

آزادسازی خرمشهر از لحاظ نظامی نقطه عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق شناخته می‌شود.

در ایران از این عملیات و روز به عنوان نمادی از پیروزی، مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن یاد می‌شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی سوم خرداد را در تقویم رسمی ایران به عنوان روز مقاومت، ایثار و پیروزی نامگذاری کرده‌است.

در پی آغاز عملیات بیت‌المقدس در نیمه شب دهم اردیبهشت سال ۱۳۶۱ چند هدف عمده استراتژیک و تاکتیتکی از جانب نیروهای ایرانی دنبال می‌شد این اهداف عبارت بودند از:

• بیرون راندن نیروهای متجاوز به پشت مرزهای بین‌المللی
• نشان دادن برتری قدرت سیاسی-نظامی و اجتماعی جمهوری اسلامی به عراق و حامیان او در منطقه
• انهدام نیروهای متجاوز در منطقه بین غرب کارون تا خط مرزی
• آزادسازی خرمشهر از اشغال متجاوزین

آزاد سازی خرمشهر در حقیقت از اهداف مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس بود. در ساعت ۲۲:۳۰ شامگاه شنبه، ۱ خردادماه ۱۳۶۱، مرحله چهارم این عملیات با اعلام رمز یامحمدبن‌عبدالله، از بی‌سیم فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا به واحدهای عمل‌کننده، با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد.

در پایان این نبرد علاوه بر پایان بخشیدن به ۱۹ ماه اشغال بخشی از حساس‌ترین مناطق خوزستان و آزادسازی خرمشهر، ضربه‌ای سنگین به توان رزمی و روحیه نیروهای عراقی وارد آمد.

در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶ هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شدند و همچنین ۱۹ هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.

 

پس از فتح خرمشهر

پس از آزادسازی خرمشهر رزمندگان ایرانی در اولین اقدام خود پس از آزاد سازی شهر، در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه کردند. خبر این پیروزی به سرعت پخش شد و مردم در سرتاسر ایران به خیابان آمدند و به شادی و پخش شیرینی پرداختند.

فتح خرمشهر انعکاس جهانی داشت و از نظر سیاسی عراق با از دست دادن خرمشهر تکیه‌گاهش را برای مذاکره از دست داد.

جنگ ایران و عراق به طور کلی به دو مقطع تقسیم می‌شود، مقطع اول مربوط به آغاز جنگ تا آزاد سازی خرمشهر است که استراتژی ایران نظامی و با هدف بیرون راندن عراق از خاک کشور بود و مقطع بعدی مربوط به پس از آزاد سازی خرمشهر است که استراتژی ایران دوگانه بود.

آن طور که صیاد شیرازی نقل می‌کند، استراتژی پس از آزادی خرمشهر استراتژی سیاسی شد و شامل انجام یک عملیات نظامی برای تحقق صلح و با استفاده از عملیات نظامی برای آنکه بتوان از طریق دیپلماسی جنگ را تمام کرد. به عبارت دیگر تصمیم بر آن بود تا عملیات نظامی به عنوان ابزاری در خدمت دیپلماسی قرار گیرد. این استراتژی سیاسی بود ولی هدف عملیات و جنگ نبود بلکه هدف حمایت از سیاست خارجی بود.

مطالب بیشتر به همراه عکس در ادامه مطلب .....

 

 

آنچه باید درباره عملیات «بیت المقدس» بدانیم +عکس و نقشه

صبح روز سوم خرداد، فقط 700 ایرانی در دروازه‌های خرمشهر بودند و صیاد شیرازی مردد بود به آن‌ها بگوید که با 15000 نیروی عراقی در شهر مقابله کنند یا نه. در همین گیر و دار بود که 15000 نیرو صف بستند تا اسیر شوند. ایرانی‌ها هم مجبور شدند برای اسیر کردن آن‌ها وارد شهر شوند.

 هر سال، با فرارسیدن سوم خرداد، صفحات روزنامه‌ها و مجلات و سایت‌ها پر می‌شود از مطالب و تصاویری از خرمشهر دیروز و امروز. مشرق نیز در این آستانه این روز خاطره‌انگیز، مطالب متنوعی را منتشر کرد. اما در این میان، مطلب اصلی‌مان را به چند روز پس از سوم خرداد موکول کردیم تا در میان انبوه مطالب، مغفول نماند. آنچه خواهید خواند، بررسی اجمالی و سهل‌الوصول از عملیات الی بیت‌المقدس است.

*وقتی صدام بو برد!

صدام فکر می‌کرد هدف ایرانی‌ها از عملیات فتح‌المبین، رسیدن به استان العماره عراق بوده و می‌خواست از خاک عراق دفاع کند. مسئولان ایرانی هم در مصاحبه‌هاشان اشاره می‌کردند که طمعی به خاک عراق ندارند؛ اما اگر تنبیه متجاوز و سقوط صدام ایجاب کند، به این مورد هم فکر خواهند کرد.

کاشت ماشین ها در زمین برای جلوگیری از هلی برن نیروها

همه می‌دانستند هدف بعدی ایران، خرمشهر است. عراق هم عزمش را جزم کرده بود تا به هر نحوی از خرمشهر محافظت کند. همه راه‌ها را بسته بودند و در همه مناطقی که احتمال می‌دادند ایرانی‌ها نیروهایشان را هلی‌برن کنند، ماشین‌های عمودی و تیرآهن‌های سرپا کاشته بودند. این در حالی بود که در هیچ یک از عملیات‌های قبلی، ایران از این راهکار برای عملیات استفاده نکرده بود. 

نقشه مناطق اشغال شده

بقیه در ادامه مطلب....

خاطره خواندنی اسارت یک خلبان نیروی هوایی ارتش در جنگ تحمیلی

هنوز پیامش تمام نشده بود که بی اختیار دستگیره پرتاب کننده صندلی را فشردم. در یک لحظه هوا با فشار هر چه تمام تر وارد کابین شد. شدت جریان هوا به قدری شدید بود که احساس کردم چشمانم از حدقه خارج شده است. پس از چند لحظه خود را در آسمان دیدم درحالی که اهرم چتر نجات را نیز کشیده بودم و این آغاز راهی بود که به سرنوشتی نامعلوم پیوند می خورد. از آن جا که هواپیما دچار حریق شده بود و تعادل نداشت، هنگام خروج اضطراری کتفم با لبه کابین برخورد کرده و به شدت صدمه دیده بود. درحالی که به سرعت به زمین می رسیدم، در جست وجوی هواپیمای همکارم بودم. بی خبری از سرنوشت او به ناراحتی ام می افزود. هواپیمای گشتی عراقی لحظات قبل از بالای سرم رد شده بود. نمی دانستم که آیا موفق شده است به موقع از منطقه دور شود.

مکان فرود من پوشیده از درختان جنگلی بود. هنگام فرود تعدادی از سربازان دشمن را می دیدم که به سوی محل فرود من در حرکت بودند. به آنها چشم دوخته بودم که....